Julide ÖNCÜ, Fatma BAŞOĞLU, Banu KURAN

Anahtar Kelimeler: İş kaybı; ankilozan spondilit; meslekle ilgili risk faktörleri

Özet

Amaç: Bu çalışmada ankilozan spondilit (AS) hastalarında iş günü kaybı ve belirleyici faktörleri araştırıldı.

Hastalar ve yöntemler: Toplam 88 hasta kesin AS tanısı ile polikliniğimize başvurdu. Bunlardan tam zamanlı olarak çalışan 46 kişi (9 kadın, 37 erkek; ort.yaş 38.7±8.5 yıl; dağılım, 16-60 yıl) değerlendirildi. Hastalık ile ilişkili faktörlerin iş kaybı üzerindeki etkisi Bath Ankilozan Spondilit Hastalık Aktivite İndeksi (BASDAI), Bath Ankilozan Spondilit Fonksiyon İndeksi (BASFI) ve Ankilozan Spondilit Yaşam Kalitesi (ASQoL) anketi ile incelendi. Hastalık süresi ve sabah katılığı ve işe ilişkin fiziksel görevler [ağır kaldırma (>10 kg), kötü bir pozisyonda beden gücü ile çalışmak, çalışırken uzun süreli oturmak veya ayakta kalmak, günde >6 saat araç kullanmak], işin türü, işin süresi (yıl), haftalık ortalama çalışma süresi ve psikososyal risk faktörleri (iş stresi, işe geri dönme korkusu ve iş memnuniyeti) gibi faktörler de değerlendirildi.

Bulgular: Ortalama hastalık süresi 8±7 yıl, ortalama iş günü kaybı 44.8±10.1 idi. İş kaybı ve BASDAI, BASFI, ASQoL ve sabah katılığı skorları arasında anlamlı bir ilişki vardı. İşe ilişkin fiziksel görevler ve psikososyal risk faktörleri arasında en fazla ağır kaldırma, iş stresi, işe geri dönme korkusu ve iş memnuniyeti iş günü kaybı ile ilişkilendirildi. Aşamalı lojistik regresyon analizinde iş kaybı ile anlamlı düzeyde ilişkili bulunan maddeler yüksek BASDAI skorları ve düşük iş memnuniyetiydi. Diğer demografik özellikler veya fiziksel faktörlerin hiçbiri anlamlılık göstermedi.

Sonuç: Çalışma bulgularımız iş kaybının AS'nin önemli bir sonucu olduğunu ve en önemli belirleyici faktörlerin BASDAI skorları ve iş memnuniyet düzeyi olduğunu gösterdi.