Tuncay ÇAKIR1, Deniz EVCİK2, Ümit DÜNDAR1, İlknur YİĞİT1, Vural KAVUNCU1

Anahtar Kelimeler: Otonom disfonksiyon, F-dalgası, fibromiyalji, sempatik deri yanıtı

Özet

Amaç: Bu çalışmada, fibromiyalji sendromu (FMS)'nda otonomik disfonksiyon mevcut olup olmadığının belirlenmesi amacıyla sempatik deri yanıtı (SDY) ve F dalgasının elektronöromiyografik incelenmesi planlandı.

Hastalar ve yöntemler: Mart 2005- Mart 2006 tarihleri arasında kliniğimize başvuran ve fibromiyalji sendromu tanısı konulan 38 hasta (1 erkek, 37 kadın; ort. yaş 40.6±9.6 yıl; dağılım 22-60 yıl) ve 30 sağlıklı kontrol (1 erkek, 29 kadın; ort. yaş 39.5±9.0 yıl; dağılım 22-55 yıl) çalışmaya dahil edildi. Klinik inceleme sonrasında tüm hastalar elektronöromiyografi (ENMG) laboratuvarında SDY ve F dalgası açısından değerlendirildi. F dalgası hem median hem de ulnar sinirden ölçüldü. Sempatik deri yanıtı median sinirden değerlendirildi. Hastalar F dalga distal latans ortalaması, SDY distal latans değeri ve amplitüd değerleri açısından değerlendirildi. Tüm hastalar ağrı (görsel analog skalası, GAS), hassas nokta sayısı (HNS), depresyon (Beck depresyon envanteri, BDE) ve fonksiyonel kapasite (fibromiyalji etkisi anketi, FEA) açısından da değerlendirildi.

Bulgular: Gruplar arasında F dalgası distal latans değerleri açısından istatistiksel olarak anlamlı herhangi bir fark bulunmadı (p>0.05). Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında FMS'li hastaların her iki taraftada daha yüksek SDY amplitüdü değerlerine ve daha düşük latans değerlerine sahip olduğu tespit edildi (p<0.05). Fibromiyalji sendromlu hastalarda SDY (amplitude ve latans) ve F dalgası sonuçları ile GAS, BDE, FEA ve HNS skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı herhangi bir korelasyon tespit edilmedi (p>0.05).

Sonuç: Sonuçlarımız FMS'li hastaların sempatik sinir sisteminde otonom disfonksiyonu gösteren bir değişiklik olduğunu desteklemektedir.