Bir Fibromiyalji İzlem Polikliniğinin 10 Yıllık Sonuçları: Mutlu Son Var mı?

Özet

Amaç: Bu geriye dönük özdeş grup çalışmasında, fibromiyalji sendromlu (FMS) hastaların klinik özellikleri, tedavi seçenekleri ve sonuçları belirlendi ve Fibromiyalji İzlem Polikliniğimizde (FİP) edinilen 10 yıllık deneyimlerin sonuçları sunuldu.

Hastalar ve yöntemler: Fibromiyalji sendromu şüphesi ile FİP'ye sevk edilen 308 hastanın (247 kadın, 61 erkek) 252'sine FMS tanısı konuldu. Tüm hastaların demografik verileri kaydedildi. Fibromiyalji izlem polikliniği'nin hasta formları kullanılarak hastalarda yaygın vücut ağrısı, yorgunluk, uyku bozukluğu, sabah tutukluğu, parestezi, Raynaud fenomeni, göz kuruluğu, ağız kuruluğu, iritabl bağırsak sendromu, baş ağrısı, libido azalması, kadın üretral sendromu semptomları veya subjektif şişlik mevcut olup olmadığı sorgulandı. Üç veya altı aylık aralıklarla yapılan her görüşmenin sonunda ağrı şiddeti, uyku bozukluğu, hassas nokta sayısı, total miyaljik skor, fibromiyalji etki anketi (FEA), sağlık değerlendirme anketi (SDA) ve Beck depresyon envanteri (BDE) de kaydedildi. Kaydedilen tüm veriler eksik verileri dikkate alınarak analiz edildi.

Bulgular: FMS (+) ve FMS (–) hastalar arasında hastalık süresi, hassas nokta sayısı, total miyaljik skor (p<0.001), BDE, baş ağrısı, parestezi, uyku bozuklukları, sabah tutukluğu, libido azalması ve iritabl bağırsak sendromu (p<0.05) açılarından istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptandı. FMS (+) hastalarda, bir hafta boyunca uykuya dalma güçlüğü çekilen gün sayısı (uyku-1), total miyaljik skor, toplam FEA skoru ve toplam SDA skoru şeklindeki klinik parametreler açısından zaman içerisinde anlamlı değişiklikler görüldü. Giriş ve son kontrol arasında, selektif serotonin geri alım inhibitörü ilaç alan hastalarda total FEA skoru ve ağrıda anlamlı iyileşme görüldü (p<0.05). Amitriptilin tedavisi uygulanan FMS (+) hastalarda uyku-1'de anlamlı iyileşme görüldü, bununla birlikte sertralin ile klinik parametrelerde anlamlı farklılık saptanmadı.

Sonuç: Fibromiyalji sendromu çok çeşitli klinik belirti ve semptomlarla seyreden bir kas-iskelet sistemi hastalığı oldundan, en uygun tedavinin uygulanabilmesi için her hastanın ağırlıklı klinik özelliğine göre değerlendirilmesi şarttır. Bu hastaları alt gruplara ayırmak yararlı olabilir.