Romatoid Artrit Hastalarında Aneminin Ayırıcı Tanısı
Mykola VATUTIN, Ganna SMYRNOVA, Anna SHEVELYOK, Olga KASHANSKA, Olena SKLYANNA, Olena KETING
Anahtar Kelimeler: Anemi; eritropoietin; ferritin; romatoid artrit; total demir bağlama kapasitesi; transferrin
Özet
Amaç: Bu çalışmada romatoid artrit (RA) hastalarında farklı anemi tiplerinin ayırt edilmesinde kullanılabilecek laboratuvar belirteçleri belirlendi.
Hastalar ve yöntemler: Amerikan Romatoloji Derneği (ACR) RA kriterlerini ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) anemi kriterlerini karşılayan 90 hasta çalışmaya alındı. Hematokrit, renk indeksi, serum demir, ferritin, transferrin, eritropoietin (EPO) düzeyleri, total demir bağlama kapasitesi (TIBC) ve ortalama eritrosit hacmi değerlendirildi. Demir eksikliği anemisi (IDA), <15 ng/mL serum ferritin düzeyi ve düşük serum demir düzeyi olarak tanımlanırken (IDA grubu), kronik anemi hastalığı (ACD) >15 ng/mL serum ferritin düzeyi ve normal serum demir düzeyi olarak tanımlandı (ACD grubu). Düşük serum demir ve düşük/normal ferritin düzeyi olanlar IDA ve ACD'nin birleşimi olan COMBI grubuna dahil edildi (COMBI grubu).
Bulgular: Kronik anemi hastalığı ve COMBI gruplarına kıyasla, IDA grubunda serum ferritin konsantrasyonu anlamlı düzeyde artarken, serum transferrin düzeyi anlamlı düzeyde düşmüştü. Tüm alt gruplarda EPO konsantrasyonlarında artış görülmekle birlikte, yalnızca ACD ve COMBI gruplarında rölatif EPO eksikliği tespit edildi.
Sonuç: Çalışma bulgularımız COMBI anemi özelliklerinin başta IDA olmak üzere, hem ACD hem de IDA'nın niteliklerini taşıdığını göstermektedir. Romatoid artrit hastalarında aneminin ayırıcı tanısı, serum demir ve ferritin düzeylerinin yanı sıra rölatif EPO eksikliğinin varlığı belirlenerek yapılmalıdır.