Lale Yılmaz, Güney Aslan, Hatice Bodur

Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, II. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği

Anahtar Kelimeler: Romatoid artrit, ikinci basamak ilaçlar, ilaç yan etkileri

Özet

Bu çalışma, RA'lı olgularda ikinci basamak ilaç kullanımını değerlendirmek amacıyla planlandı. Çalışma kapsamına 117 kadın (yaş ortalaması 50,52±13,39) ve 23 erkek (51,69±14,25) olmak üzere 140 RA'lı hasta alındı. Hastalar sorgulama ve izlem dosyalarının incelenmesi yoluyla retrospektif olarak değerlendirildi. İlaç kesilmeyi gerektiren yan etkiler ve diğer nedenler irdelendi.

Hastaların en fazla kullandığı ilaç metotreksat (MTX) idi (82 olgu % 58,2). İlaç yan etkisine bağlı olarak ilaç kesilmesi en az MTX'ta izlendi ( % 8,53). Etkisizliğe bağlı kesilme ise yoktu.

Yan etkiye bağlı ilaç kesilme oranı en yüksek sülfalsalazin (SSZ) ile saptandı (% 31,14). En sık yan etki gastrointestinal sisteme ait idi (% 14,75). Etkisizliğe bağlı ilaç kesilmesi ise % 14,75 olarak saptandı.

Etkisizliğe bağlı ilaç kesilmesi en yüksek antimalaryal ilaçlar hidroksiklorokin (HKL) ve klorokin (KL) ile görüldü (HKL için % 23,8, KL için % 15,78). Yan etki nedeniyle kesilme oranları göreceli olarak düşük bulundu (KL ile retinopati % 1,74, GİS yan etkisi % 3,5, raş % 1,74 ve ototoksisite % 1,74, HKL için ototoksisite % 9,52).

Hiç bir olgumuzda fatal seyirli ve ciddi ilaç reaksiyonu gelişmedi.

Bizim olgularımızda da etkinlik, toksisite ve güvenlik profili literatüre benzer şekilde idi. MTX, etkinliği yüksek ve düşük toksisiteye sahip bir ilaçtır. Antimalaryal ilaçlar en etkili ilaçlar olmamakla birlikte göreceli olarak güvenlidir. Tedavi ve takibin pahalı olmaması nedeniyle önemini korumaktadır.

Bu çalışma RA tedavisinde ikinci basamak ilaç kullanımında hastaların ilaç yan etkileri yönünden de dikkatle takip edilmesinin önemini vurgulamaktadır.