Diz Osteoartritli Hastalarda Mini Squat ve Düz Bacak Kaldırma Egzersizlerinin Karşılaştırılması: Randomize Kontrollü Klinik Çalışma

Arzu DAŞKAPAN, 1 Bahar ANAFOROĞLU, 2 Nihan ÖZÜNLÜ PEKYAVAŞ, 2 Emine Handan TÜZÜN, 1 Sacide NUR COŞAR, 3 Metin KARATAŞ3

Anahtar Kelimeler: Diz; mini çömelme egzersizi; osteoartrit; düz bacak kaldırma egzersizi

Özet

Amaç: Bu çalışmada diz osteoartritli (OA) hastalarda ağrı şiddeti, performans, kas kuvveti, fiziksel fonksiyon ve denge üzerine düz bacak kaldırma egzersizi (DBKE) ve mini çömelme egzersizinin (MÇE) etkinliği karşılaştırıldı.

Hastalar ve yöntemler: Şubat 2009-Şubat 2010 tarihleri arasında iki taraflı diz OA yakınması ile Başkent Üniversitesi Hastanesi'ne başvuran, 40 kadın hasta (ort. yaş 59.93±10.61 yıl; dağılım 30-65 yıl) bu randomize kontrollü, çift-kör klinik çalışmaya dahil edildi. Hastalar DBKE ve MÇE olmak üzere iki gruba ayrıldı. Her iki egzersiz grubu haftada beş seanstan oluşan toplam üç haftalık bir programa dahil edildi. İki grup da her seansta elektroterapi programı aldı. Görsel analog ölçeği (GAÖ) ile diz ağrısı, Zamanlı Kalk-Yürü (ZKY) testi ile fiziksel performans, Cybex II ile izokinetik kuadriseps ve hamstring kas kuvveti, Spor KAT 3.0 ile statik denge, Diz İncinme ve Osteoartrit Sonuç Skoru-Fiziksel Fonksiyon Kısa Formu (KOOS-PS) ile fiziksel fonksiyon başlangıçta, tedavi sonrasında ve tedaviden bir ay sonra değerlendirildi.

Bulgular: Statik denge parametreleri göz önünde bulundurulduğunda egzersiz programı (EP) sonrası (p=0.659) ve takip döneminde (p=0.327) gruplar arası anlamlı fark bulunmadı. Egzersiz programı sonrası (p=0.398) ve takip döneminde (p=0.201) DBKE ve MÇE grupları arasında KOOSPS skorları açısından anlamlı fark bulunmadı. Ayrıca GAÖ skorları açısından EP sonrasında (p=0.149) DBKE ve MÇE grupları arası anlamlı fark bulunmamasına rağmen takip döneminde (p=0.030) anlamlı fark bulundu. Mini çömelme egzersiz grubu, DBKE grubuna kıyasla, EP sonunda anlamlı düzeyde yüksek ZKY testi skorları ve 60°/sn (p=0.024), 90°/ sn (p=0.003), 120°/sn (p=0.005) ve 180°/sn'de (p=0.017) daha yüksek sağ izokinetik diz ekstansör kas kuvvetine sahipti.

Sonuç: Uzun dönemli takipleri içeren ve bu periyottan sonra DBKE ve MÇE'nin etkinliğini değerlendirebilecek kriterleri kapsayan başka çalışmalara gereksinim vardır.