Ankilozan Spondilitte Kronik Anemi Hastalığı: Anti-TNF Tedavisini Takiben İyileşme

Özet

Amaç: Bu çalışmada ankilozan spondilitte (AS) anti-tümör nekroz faktör (anti-TNF) tedavisine başlarken anemi insidansı ve anti-TNF tedavisini takiben hemoglobin düzeyinde görülen değişiklikler değerlendirildi.

Hastalar ve yöntemler: Çalışmada anti-TNF tedavisi uygulanan 43 AS hastası retrospektif olarak değerlendirildi. Hemoglobin, eritrosit sedimentasyon oranı (ESR), C-reaktif protein (CRP), ferritin ve Bath Ankilozan Spondilit Hastalık Aktivite İndeksi (BASDAI) skorları başlangıçta ve anti- TNF tedavisini takiben 32. haftada değerlendirildi. Anemi, kadınlarda <12 mg/dL; erkeklerde ise <13 mg/dL hemoglobin düzeyi olarak tanımlandı. Serum ferritin ≥60 ng/mL kronik anemi hastalığını gösterirken, ferritin <60 ng/mL ise demir eksikliği anemisi (DEA)'ni gösteriyordu.

Bulgular: Başlangıçta 43 AS hastasının 12'sinde (%27.9) anemi saptandı. On iki anemik hastanın dördünde (%33.3) kronik anemi hastalığı, sekizinde (%66.7) ise DEA mevcuttu. Anti-TNF tedavisinin 32. haftasında, ESR, CRP ve BASDAI skorlarında düşüş ile birlikte (tümü için p<0.001), ortalama hemoglobin düzeyinde iyileşme (13.8±1.7 mg/dL'den 14.3±1.6 mg'ye; p=0.001) görüldü. Hemoglobin düzeyindeki iyileşme, ESR ve CRP düzeyinde görülen değişiklik ile pozitif korelasyon gösterdi (sırasıyla r=0.608, p<0.001 ve r=0.588; p<0.001). Çok değişkenli analizde, ESR ve CRP düzeyinde görülen değişiklikler, hemoglobin düzeyinde iyileşme ile bağımsız bir şekilde ilişkilendirildi. Kronik anemi hastalığı olan hastalarda anemi önemli düzeyde iyileşirken (p=0.01), DEA olan hastalarda anlamlı düzeye ulaşmadı (p=0.079).

Sonuç: Anemi, AS hastalarında sıkça görülür. Bu hastalarda etkili tedaviler ile hemoglobin düzeylerinde iyileşme sağlanabilmektedir. Daha önceki hastalık modifiye edici anti-romatizma ilaç (DMARD) tedavisine kıyasla, anti-TNF tedavisi, özellikle kronik anemi hastalığı olan hastalarda hemoglobin düzeyinde iyileşme ile daha etkilidir.