Tamer GHEITA, 1 Moushira DAHABA, 2 Eman AHMED, 2 Shorouk KHALIFA, 2 Ayman BASMY3

Anahtar Kelimeler: Multiplanar rekonstrüksiyon; çok kesitli bilgisayarlı tomografi; romatoid artrit; temporomandibuler eklem

Özet

Amaç: Bu çalışmada, romatoid artrit (RA) hastalarında çok kesitli bilgisayarlı tomografi (ÇKBT) taraması ve multiplanar rekonstrüksiyon (MPR) ile temporomandibüler eklemin (TME) osseöz tutulumu değerlendirildi ve klinik, laboratuvar ve radyolojik hastalık parametreleri açısından bir ilişki olup olmadığı araştırıldı.

Hastalar ve yöntemler: Çalışmaya kesin RA tanısı konmuş 24 kadın hasta (ort. yaş 35.5±6.6 yıl; dağılım 38.3-42 yıl) dahil edildi. Değerlendirme tıbbi öykü, fizik muayene ve klinik araştırma ile gerçekleştirildi. Yirmi sekiz eklemde Hastalık Aktivite Skoru (DAS28) hesaplandı ve Sağlık Değerlendirme Anketi-II (HAQ-II) yapıldı. Hastaların TME'leri TMJ klinik disfonksiyon skoruna göre değerlendirildi. El ve ayakların radyolojik evrelemesi modifiye Larsen skoru esas alınarak yapıldı. Çok kesitli bilgisayarlı tomografi bulguları, TME BT skoru kullanılarak değerlendirildi.

Bulgular: Hastaların %70.83'ünde TMJ tutulumu mevcuttu. En sık rastlanan klinik TME disfonksiyon belirtileri zorlu manipülasyon ve ağrı, hassasiyet (%45.83), tık sesi (%29.17), kilitlenme (%16.67) ve takiben ağzın değişen ölçülerde açılması (%8.33) idi.. İki taraflı MRP taramasından sonra daha fazla sayıda hastada osseöz TME tutulumuna rastlandı (%83.33). En sık rastlanan bulgular mandibuler kondil erozyonları, değişen kondil pozisyonu, mandibuler subkondral skleroz, artiküler eminens düzleşmesi değişen kondil şekli ve artiküler fossa erozyonu, osteofitler, artiküler eminence erozyonu ve takiben mandibuler subkondral kistlerdi. Hastaların %41.67'sinde ağız açıklığı görünür şekilde azalmıştı. Temporomandibuler eklemin BT skoru, DAS28 ve modifiye Larsen skoru ile arasında bir korelasyon eğiliminin mevcut olduğunu gösterdi.

Sonuç: Çok kesitli bilgisayarlı tomografi ve MPR, RA hastalarında klinik belirtiler ve hastalık aktivitesi ile ilişkili TME tutulumunun hesaplanmasında tanısal açıdan güvenilir bir yöntemdir. Semptomatik TME olan RA hastaları için erken değerlendirme büyük önem taşır.