Hasan ULUSOY, 1 Tülün Kaya GÜÇER, 1 Murat AKSU, 2 Şule ARSLAN, 3 Abdülkadir HABİBOĞLU, 3 Gürkan AKGÖL, 1 Ayhan BİLGİCİ, 4 Ömer KURU, 4 İlhan ÇETİN, 5 Ayhan KAMANLI, 1 Salih ÖZGÖÇMEN6

Anahtar Kelimeler: Alternatif tıp; romatolojik hastalıklar; tamamlayıcı tedaviler

Özet

Amaç: Bu çalışmada romatolojik hastalıklarda tamamlayıcı ve alternatif tıp (TAT) kullanım sıklığının ve en sık kullanılan TAT yöntemlerinin belirlenmesi ve bunun yanı sırahastaları TAT kullanımına teşvik eden bilgi kaynaklarının ve hekimlerin TAT kullanımı ile ilgili tutumlarının değerlendirilmesi amaçlandı.

Hastalar ve yöntemler: Romatolojik hastalığı olan 318 hasta (212 kadın, 106 erkek; ort. yaş 48.0±15.1 yıl; dağılım 18-79 yıl) ile demografik değişkenler, TAT kullanım öyküsü, tercih edilen TAT yöntemleri ve hastaları TAT kullanımına teşvik eden bilgi kaynakları ile ilgili yüz yüze görüşmeler yapıldı. Tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemleri; 1- Akupunktur, 2- Biofeedback, 3- Beslenme değişiklikleri, 4- Vücut temelli uygulamalar, 5- Manyetik veya bakır cihazlar, 6- Davranışsal yöntemler ve 7- Diğerleri olarak kategorize edildi.

Bulgular: Hastaların yaklaşık yarısı (%46.2) en az bir TAT yöntemini tecrübe etmişti. En sık kullanılan TAT yöntemleri beslenme değişiklikleri (%28.9) ve vücut temelli (%16.4) uygulamalardı. Hastalığı inflamatuvar olmayan kişiler, inflamatuvar olanlara kıyasla, daha sık TAT kullanmışlardı (p=0.023). Kullananların %26.5'i TAT'ın faydalarından memnun iken, %73.5'i yetersiz ya da etkisiz olduğuna inanıyordu. Tamamlayıcı ve alternatif tıp kullanan hastaların çoğu, yakınları veya kitle iletişim araçları tarafından teşvik edilmişti; yalnızca %13.6'sı hekimlerin önerisi doğrultusunda TAT kullanmıştı. Hekimlerin yarısı TAT kullanımı konusunda ilgisizdi.

Sonuç: Romatolojik hastalığı olanlar arasında TAT yöntemleri sıkça kullanılır. Ancak TAT hakkında en sık bilgi kaynağı bir sağlık çalışanı yerine, ne yazık ki, hasta yakınları veya kitle iletişim araçları olmaktadır. Bu nedenle, hekimler hastalarını TAT yönteminin kullanımı hakkında geniş olarak bilgilendirmek için yeterli bilgi donanımına sahip olmalıdır.