Yeşim Akyol1, Dilek Durmuş1, Cengizhan Doğan1, Yüksel Bek2, Ferhan Cantürk1

Anahtar Kelimeler: Yaşlılık, yaşam kalitesi, depresyon, ağrı, kronik hastalık

Özet

Amaç: Yaşlanma ile depresyon gibi ruhsal ve bedensel hastalıkların sıklığındaki artış, çevresel faktörlerin katkısıyla yaşam kalitesinin bozulmasına neden olabilir. Bu çalışma, yaşlı hastaların genel sağlık durumlarının ve kişisel özeliklerinin yaşam kalitelerine etkisini belirlemek, depresif belirti düzeyleri, ağrı şiddeti ve yaşam kalitesi ilişkisini araştırmak amacıyla yapıldı.

Yöntem ve Gereçler: Çalışmaya 65 yaş ve üzeri 120 kişi alındı. Demografik özellikleri ve hekim tanılı kronik hastalıklarının varlığını (diyabetes mellitus, hipertansiyon, kardiovasküler hastalık, hiperlipidemi) sorgulayan bilgi anketi, ağrı şiddeti için Görsel Analog Skala (GAS), yaşam kalitesi ölçümü için Kısa form 36 (SF-36), depresyon düzeyi için GDÖ (Geriatrik Depresyon Ölçeği) uygulandı.

Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 71.53±4.69 olup, %88.3'ü (n=106) kadın, %11.7'si (n=14) erkek idi. Hastaların %80.8'inde (n=97) kronik hastalık var olup, hipertansiyon (%49.7) ilk sırada yeralmaktaydı. Yaşam kalitesi ile ağrı ve depresyon düzeyleri arasında anlamlı negatif korelasyon vardı. Eğitim durumlarına göre değerlendirildiğinde, gruplar arasında yaşam kalitesi bazı parametrelerinde (fiziksel fonksiyon, sosyal fonksiyon, mental sağlık, ağrı) ve GDÖ'de anlamlı fark saptandı (p<0.05). Kronik hastalık varlığına göre değerlendirildiğinde ise, gruplar arasında yaşam kalitesinin fiziksel fonksiyon, sosyal fonksiyon, zindelik ve ağrı parametresinde ve GDÖ'de anlamlı fark bulundu (p<0.05).

Sonuç: Yaşlılarda kronik hastalık varlığı ve eğitim düzeyi düşüklüğü yaşam kalitesini azaltmakta, depresyon düzeyini artırmaktadır. Depresyon düzeyi ve ağrı şiddeti ile yaşam kalitesi olumsuz etkilenmektedir. Belirlenen koşulların iyileştirilmesine yönelik çalışmalar yaşam kalitesi artmış yaşlı populasyon oluşturulmasına katkı sağlayabilir. (Turk J Rheumatol 2010; 25: 165-73)