Ankilozan Spondilite Bağlı Pulmoner Tutulumun Bath İndeksleri, Yaşam Kalitesi ve Psikolojik Semptomlar Üzerine Etkisi
Hale Karapolat1, Funda Atamaz1, Yeşim Akkoç1, Alev Gürgün2, Recep Savaş3, Yeşim Kirazlı1, Nurullah Akkoç4
1Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye
2Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye
3Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyodiagnostik Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye
4Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Romatoloji-İmmunoloji Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Ankilozan spondilit, pulmoner durum, yaşam kalitesi
Özet
Amaç: Ankilozan spondilit (AS) hastalarında ağrı, tutukluk nedeniyle bozulan psikolojik durum ve yaşam kalitesi, buna ek olarak eklenen pulmoner tutulumunun ortaya çıkmasıyla daha da çok kötüleşmektedir. Bu açıdan, AS hastalarının pulmoner tutulumunun belirlenmesi önemlidir. Bu çalışmada, AS hastalarında pulmoner tutulumu saptamak ve pulmoner tutulumunun Bath indeksleri, yaşam kalitesi ve psikolojik semptomlar üzerine olan etkisini incelemek amaçlanmıştır.
Yöntem ve Gereçler: Yirmialtı AS hastası (ortalama yaş: 47.5±10.8 yıl) çalışmaya alındı. Hastaların pulmoner sisteme ait durumları spirometrik ölçüm ve radyografik yöntemlerle [(akciğer grafisi ile yüksek rezolüsyonlu bilgisayarlı tomografi (YRBT)], klinik durumları Bath indeksleri [Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index (BASDAI), Bath Ankylosing Spondylitis Functional Index (BASFI), Bath Spondylitis Metrology Index (BASMI), Bath Ankylosing Spondylitis Radiology Index (BASRI)], yaşam kalitesi Nottingham Health Profile-1 (NHP) ve St. George Solunum Anketi (SGRQ), psikolojik semptomları ise Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ile değerlendirildi.
Bulgular: Hastaların %15.4'ünde (n: 3/1, restriktif/obstrüktif) solunum fonksiyon testlerinde bozukluk görüldü. Hastaların %20.9'unda (n: 5) YRBT'de akciğerde patolojik bulgu saptandı. FEV1 % ile BASFI (r=-0.56, p<0.01) arasında anlamlı negatif ilişki bulundu. Diğer solunum fonksiyon testleri ve YRBT ile hastalık süresi, Bath indeksleri, NHP, SGRQ ve BDÖ arasında anlamlı ilişki bulunmadı (p>0.05).
Sonuç: Çalışmamızda sigara içmeyen, hastalık süresi uzun olan AS hastalarında pulmoner tutulumun görülebildiği ancak pulmoner tutulumun klinik, yaşam kalitesi ve psikolojik semptomlar üzerinde etkili olmadığı sonucuna varılmıştır. (Turk J Rheumatol 2009; 24: 183-9)