Ayhan Kamanlı1, Recep Özmerdivenli2, Kürşat Karacabey2, Mehmet Kutlu2, Özge Ardıçoğlu1

1Spor Hekimliği BD, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD
2Fırat Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu

Anahtar Kelimeler: Somatotip, endomorfi, ektomorfi, mezomorfi

Özet

Amaç: Sporla aktif olarak uğraşan Spor Akademisi öğrencileri ile bir grup Tıp Fakültesi öğrencileri arasında somatotip, vücut kitle indeksi ve % yağ oranı dağılımı araştırıldı.

Materyal ve metod: Gönüllü 60 (30 erkek, 30 bayan) Spor Akademisi öğrencisi (SAÖ) ile 24 (14 erkek, 10 bayan) Tıp Fakültesi öğrencisi (TFÖ) çalışmaya katıldı. Vücut kompozisyonları skinfold ve somatotip değişkenlerinden yararlanılarak Heath-Carter yöntemi ile tanımlandı. Antropometrik ve somatotip değişkenleri (Endomorfi, mezomorfi ve ektomorfi) hesaplanarak cins ve grup olarak karşılaştırıldı. Anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alındı.

Bulgular: Toraks, abdominal ve kalça çevre ölçümleri SAÖ'de daha fazla olmak üzere farklı bulundu (p<0.05). Tıp öğrencilerinde; suprailiak, abdominal, üst kol triseps, subskapüler derialtı yağ kalınlığı ölçümleri ortalamaları anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0.01). Gruplar arasında Mezomorfi (SAÖ: 2,42±1,24, TFÖ: 2,29±1,24) ve ektomorfi (SAÖ: 3,01±0,93, TFÖ: 2,79±1,02) komponentleri, ayak bileği, femur bikondiler ve humerus bikondiler çap ölçümleri farklı bulunmadı (p>0.05). Endomorfik komponent anlamlı derecede farklı bulundu (SAÖ: 2,15±0,75, TFÖ: 2,69±0,74) (p<0.05). Her iki grupta da endo-ektomorflar fazla idi. Spor akademisi öğrencilerinin sırasıyla endo-ektomorf, mezo-ektomorf ve ekto-mezomorf tiplerde yoğunlaştığı gözlendi. Cinsler karşılaştırıldığında mezomorfi ve endomorfi ortalamaları farklı idi (p<0.001). İki grupta bayanlarda vücut % yağ oranı ve endomorfik komponent anlamlı derecede yüksek bulundu (sırasıyla; p<0.05, p<0.001).

Sonuç: Endomorfi ve vücut % yağ oranı TFÖ' de SAÖ' ne göre yüksek bulundu. Endomorfik komponent bayanlarda erkeklere göre daha yüksek idi. Endo-ektomorf, mezo-ektomorf, ekto-mezomorf somatotipler SAÖ' de özellikle fazla bulundu. Bu çalışmaya göre özellikle endomorfik komponentin aktif insanlarda azaldığı söylenebilir.