Juvenil İdiopatik Artritli Erişkinlerde Radyolojik Hasarın Larsen Skoru ile Değerlendirilmesi
Eda Gürçay, Serdil Yüzer , Emel Ekşioğlu, Ajda Bal, Aytül Çakcı
Sağlık Bakanlığı Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği, Ankara, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Juvenil idiopatik artrit, Larsen Skoru, eklem hasarı, özürlülük
Özet
Amaç: Juvenil idiopatik artrit (JIA) heterojen ve kronik bir hastalıktır. Çalışmanın amacı, JIA'lı erişkinlerde Larsen skoru ile radyolojik hasarı değerlendirmek ve hastalıkla ilişkili parametrelerin bu skorla olan ilişkilerini belirlemekti.
Yöntem ve Gereçler: Onsekiz yaş veya üzerinde ve en az 5 yıllık hastalık süresi olan, 38 erişkin JIA'lı hasta Larsen el skoruna göre değerlendirildi. Hastalar hastalık süresine göre 5-10 yıl (grup 1), 11-15 yıl (grup 2), 16 yıl ve üzeri (grup 3), ve JIA'nın alt gruplarına göre seropozitif poliartiküler (grup A), seronegatif poliartiküler (grup B) ve oligoartiküler (grup C) olmak üzere 3 gruba ayrıldı. Radyolojik hasarın yanı sıra artiküler hasar ve özürlülük, Romatoid Artrit Artiküler Hasar (RAAD) skoru ve Sağlık Değerlendirme Anketi (HAQ) ile ölçüldü. Larsen skoru ile grup 1,2,3, grup A,B,C; cinsiyet; hastalığın başlangıç yaşı, RAAD skoru ve HAQ arasındaki ilişkiler araştırıldı.
Bulgular: Larsen skoru bakımından grup A,B,C (p<0.001) ve kadın cinsiyet (p=0.001) arasında anlamlı farklılık saptandı, ancak grup 1,2,3 (p>0.05) bakımından farklılık yoktu. Larsen skoru ile hastalık başlangıç yaşı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamadı (p>0.05). Larsen skoru ile RAAD ve HAQ skorlarının korele olduğu gözlendi (p<0.001).
Sonuç: JIA'lı erişkin hastalarda kadın cinsiyetin ve seropozitivitenin radyolojik hasar üzerine olumsuz etkisi vardır. Özellikle seropozitif poliartiküler JIA'lı hastalara, düzenli takip ve daha agresif tedavi yaklaşımları önerilmektedir. (Romatizma 2008; 23: 124-8)