Dismenoreli Hastalarda Basınç Ağrı Eşiğinin Değerlendirilmesi ve Fibromiyalji Sıklığı
Hatice Rana Erdem, Burcu Duyur Çakıt, Esin Çetinkaya, Aynur Karagöz, Meryem Saraçoğlu
Sağlık Bakanlığı Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği, Ankara, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Basınç ağrı eşiği, dismenore, fibromiyalji
Özet
Amaç: Primer dismenoresi olan hastaların basınç ağrı eşiğini değerlendirmek ve bu hastalarda fibromiyalji sendromu (FMS) sıklığını araştırmaktır.
Hastalar ve Yöntem: Otuzüç dismenoreik kadın hasta (yaş ortalaması 22.23±5.59 yıl) ve yaş ve vücut-kitle indeksi açısından benzer 18 sağlıklı kadın çalışmaya alındı. Hasta ve kontrol grubunda uyku bozukluğu, subjektif yumuşak doku şişliği, irritabl kolon sendromu gibi yaygın FMS semptomları sorgulandı. Her iki grupta 18 hassas nokta ve 4 kontrol noktası (bilateral başparmak tırnağı ve önkol volar yüzü) üzerinden basınç ağrı eşikleri ölçüldü. Elde edilen değerlerden total miyaljik skor (TMS; 18 hassas nokta + 4 kontrol nokta toplamı), kontrol nokta skoru (KNS; 4 kontrol noktası toplamı) ve ortalama hassas nokta sayısı (HNS) hesaplandı. Hasta ve kontrol grubuna Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) uygulandı.
Bulgular: Dismenore grubunda FMS tanı kriterlerini tamamlayan yalnızca 2 hasta (%6.06) mevcuttu. Ancak, bu hastalarda 11/18 hassas nokta mevcut olmamakla birlikte yaygın vücut ağrısı ve FMS'de sık görülen semptomlar kontrol grubuna göre belirgin olarak fazlaydı (p<0.05). Dismenore grubunda TMS ortalaması 136.91±19.77, KNS ortalaması 25.32±4.65, HNS ortalaması 4.54±3.44; kontrol grubunda TMS ortalaması 160,15±8,81, KNS ortalaması 29.56±2.67, HNS ortalaması 1.55±1.29 idi. TMS ve KNS değerleri dismenore grubunda kontrollere oranla anlamlı derecede düşük ve HNS anlamlı derecede fazla idi (p<0.05). Dismenoreli grupta; hassas nokta ortalama ağrı eşiği (HNOAE) değeri (2.97±0.72) ve tüm noktalara ait hassas nokta ortalama ağrı eşiği (TNOAE) değeri (6.63±0.91), kontrol grubuna ait HNOAE değeri (3.80±0.93) ve tüm noktalara ait TNOAE değerine (7.58±0.41) göre anlamlı derecede düşük tespit edildi (p<0.05). Dismenore grubunda BDÖ ortalaması 20,81±8,46, kontrol grubunda 12.88±14.33 idi. BDÖ skorları dismenoreli grupta anlamlı derecede yüksek tespit edildi (p<0.05).
Sonuç: FMS tanı kriterlerini tamamlamamakla birlikte dismenoreli hastalar daha düşük basınç ağrı eşiği değerlerine sahipti ve FMS semptomlarında artış mevcuttu. Çalışma sonucunda dismenore tedavisinde, FMS'ye benzer şekilde multidisipliner tedavi yaklaşımının faydalı olabileceği görüşüne varıldı. (Romatizma 2007; 22: 11-4)